آنچه باید بدانیم

ظلم‌ها و تبعیض‌های اعمال‌شده علیه ایران در حوزهٔ انرژی هسته‌ای

۱. برخورد دوگانه قدرت‌های جهانی با حق غنی‌سازی

طبق معاهدهٔ «ان‌پی‌تی» (NPT)، همهٔ اعضا حق دارند از انرژی هسته‌ای برای مصارف صلح‌آمیز و غنی‌سازی اورانیوم استفاده کنند.
اما ایران با محدودیت‌هایی مواجه شد که بسیاری از کشورها نشدند. در حالی‌که کشورهایی مانند:

  • ژاپن

  • آلمان

  • برزیل

  • آرژانتین

قانوناً غنی‌سازی می‌کنند، ایران تحت تحریم و فشار قرار گرفت. این تفاوت برخورد یکی از شکایات اصلی ایران است.

.


۲. فشار سیاسی به‌جای سازوکار حقوقی آژانس

در مواردی:

  • پروندهٔ ایران از مسیر «فنی» خارج شد،

  • و وارد مسیر «سیاسی» شورای امنیت شد.

در حالی‌که موارد مشابه برای دیگر کشورها چنین مسیری را طی نکرد (مثلاً پروندهٔ کرهٔ جنوبی و مصر صرفاً بر اساس همکاری فنی حل شد).


۳. تحریم تجهیزات پزشکی هسته‌ای

تحریم برخی قطعات، حتی برای:

  • تولید رادیودارو

  • تشخیص و درمان سرطان

  • دستگاه‌های پرتودرمانی

مانع از دسترسی مردم عادی ایران به خدمات پزشکی شد.
در حالی‌که طبق اساسنامهٔ آژانس:

بهره‌برداری صلح‌آمیز باید «بدون تبعیض» باشد.

این تحریم‌ها با حقوق انسانی در تضاد ارزیابی شده‌اند.


۴. تحریم دانشمندان و محدودیت علمی

ایران با محدودیت‌هایی مواجه شد برای:

  • تبادل علمی

  • حضور در کنفرانس‌ها

  • خرید کتب و نرم‌افزارهای تخصصی

در حالی‌که اساسنامهٔ آژانس معتقد است دانش هسته‌ای باید به‌طور آزاد به اشتراک گذاشته شود.


۵. ترور دانشمندان هسته‌ای

ترور چهره‌های علمی مانند:

  • شهریاری

  • علی‌محمدی

  • احمدی‌روشن

نقض آشکار حقوق بشر و قوانین بین‌المللی حمله به غیرنظامیان محسوب می‌شود.
چنین اقدامی علیه برنامه‌های سایر کشورها سابقهٔ مشابهی نداشته است.


۶. حملهٔ سایبری (استاکس‌نت)

ویروس صنعتی استاکس‌نت (۲۰۱۰) به‌طور هدفمند برای تخریب تجهیزات هسته‌ای ایران طراحی شد.
این نخستین استفادهٔ ثبت‌شده از سلاح سایبری علیه زیرساخت صنعتی یک کشور بود.

جامعهٔ جهانی نسبت به این حمله تقریباً سکوت کرد؛ در حالی‌که حمله به تأسیسات صلح‌آمیز نقض قوانین بین‌المللی است.


۷. عدم واکنش جدی به بمباران نیروگاه بوشهر توسط عراق

در دههٔ ۱۹۸۰ عراق تأسیسات هسته‌ای ایران را بمباران کرد.
برخلاف واکنش شدید جهانی علیه حملهٔ اسرائیل به رآکتور عراق (اوسیراک)،

در مورد ایران:

  • محکومیت قاطع صورت نگرفت

  • اقدام بازدارنده‌ای انجام نشد

این تفاوت رفتاری از منظر ایران استاندارد دوگانه تلقی می‌شود.


۸. مانع‌تراشی در تکمیل نیروگاه بوشهر

پس از انقلاب، شرکت‌های:

  • آلمان

  • فرانسه

  • امریکا

یک‌طرفه قراردادهای سوخت و تکمیل نیروگاه را لغو کردند.
در حالی‌که ایران مطابق قرارداد پیش‌پرداخت کرده بود.

سال‌ها طول کشید تا روسیه وارد شد و پروژه را نیمه‌کامل تحویل داد.


۹. خروج غیرقانونی آمریکا از برجام

در ۲۰۱۸ آمریکا از توافقی خارج شد که:

  • توسط شورای امنیت تأیید شده بود

  • ایران از نظر آژانس کاملاً پایبند بود

این خروج:

  • تحریم‌های گسترده را بازگرداند

  • اعتماد بین‌المللی را تخریب کرد

جامعهٔ جهانی نتوانست بازدارندگی لازم را اعمال کند.


۱۰. تبعیض در برخورد با کشورهای دارندهٔ سلاح هسته‌ای

کشورهایی مثل:

  • اسرائیل

  • هند

  • پاکستان

سلاح هسته‌ای دارند اما عضو NPT نیستند.
با این حال فشار جهانی به آن‌ها بسیار کمتر از ایران بوده است.

این از بزرگ‌ترین نمونه‌های تبعیض هسته‌ای در جهان است.


جمع‌بندی تحلیلی

مواردی که ایران آن‌ها را «ظلم و تبعیض» می‌داند، عمدتاً در سه محور قرار می‌گیرند:

۱. استاندارد دوگانه

رفتار متفاوت با کشورهایی که حق غنی‌سازی دارند.

۲. سیاسی کردن موضوعی که باید فنی باشد

ارجاع پرونده از آژانس به شورای امنیت.

۳. اقدامات خصمانهٔ فرامرزی

ترور، حملهٔ سایبری، تحریم تجهیزات پزشکی.

عمده‌ی هدفِ تحریمهایی که تحمیل شده همین معیشت مردم است؛ یعنی خواسته‌اند معیشت مردم را گروگان بگیرند. باید برای خنثی کردن تحریمها تلاش کرد. حالا البتّه کارهایی انجام میگیرد، برای رفع تحریم مذاکراتی میشود، آنها به جای خود محفوظ و کارهای درستی هم هست، امّا در کنار آن باید خطّ موازی عبارت باشد از خنثی کردن تحریمها. یکی از مهم‌ترین شاخصهای خنثی کردن تحریمها هم یقیناً این است که تورّم را کاهش بدهید؛‌ یعنی تلاش بشود بر روی کاهش رشد تورّم.

— رهبر معظم انقلاب

از ظرفیّت دانش هسته‌ای بایستی برای بخشهای مختلفِ زندگیِ مردم استفاده کرد. سرریز بحث هسته‌ای، برای صنعت، برای سلامت، برای کشاورزی، برای محیط زیست، برای آب‌شیرین‌کن، برای درمان بیماری‌ها و برای همه چیز در جامعه مفید است. خوشبختانه این کار را سازمان انرژی هسته‌ای دارد انجام میدهد و به انرژی متوقّف نمانده، به این کارهای اساسی و مهم [هم] دارد میرسد و من تأکید میکنم و اصرار دارم که به این اهمّیّت بدهید، دنبال بکنید، زندگی مردم را از پیشرفت علمی مربوط به صنعت هسته‌ای برخوردار کنید.

- رهبر معظم انقلاب

Related Posts

Privacy Preference Center